દ્વિતીયઃ પ્રશ્નઃ
અથ હૈનં ભાર્ગવો વૈદર્ભિઃ પપ્રચ્છ।
ભગવન્ કત્યેવ દેવાઃ પ્રજાં-વિઁધારયંતે કતર એતત્પ્રકાશયંતે કઃ પુનરેષાં-વઁરિષ્ઠઃ ઇતિ ॥1॥
તસ્મૈ સ હોવાચાકાશો હ વા એષ દેવો વાયુરગ્નિરાપઃ પૃથિવી વાઙ્મનશ્ચક્ષુઃ શ્રોત્રં ચ।
તે પ્રકાશ્યાભિવદંતિ વયમેતદ્બાણમવષ્ટભ્ય વિધારયામઃ ॥2॥
તાન્ વરિષ્ઠઃ પ્રાણ ઉવાચ।
મા મોહમાપદ્યથ અહમેવૈતત્પંચધાત્માનં પ્રવિભજ્યૈતદ્બાણમવષ્ટભ્ય વિધારયામીતિ તેઽશ્રદ્દધાના બભૂવુઃ ॥3॥
સોઽભિમાનાદૂર્ધ્વમુત્ક્રામત ઇવ તસ્મિન્નુત્ક્રામત્યથેતરે સર્વ એવોત્ક્રામંતે તસ્મિંશ્ચ પ્રતિષ્ઠમાને સર્વ એવ પ્રતિષ્ઠંતે।
તદ્યથા મક્ષિકા મધુકરરાજાનમુત્ક્રામંતં સર્વ એવોત્ક્રામંતે તસ્મિંશ્ચ પ્રતિષ્ઠમાને સર્વ એવ પ્રતિષ્ટંત એવમ્ વાઙ્મનષ્ચક્ષુઃ શ્રોત્રં ચ તે પ્રીતાઃ પ્રાણં સ્તુન્વંતિ ॥4॥
એષોઽગ્નિસ્તપત્યેષ સૂર્ય એષ પર્જન્યો મઘવાનેષ વાયુઃ।
એષ પૃથિવી રયિર્દેવઃ સદસચ્ચામૃતં ચ યત્ ॥5॥
અરા ઇવ રથનાભૌ પ્રાણે સર્વં પ્રતિષ્ઠિતમ્।
ઋચો યજૂષિ સામાનિ યજ્ઞઃ ક્ષત્રં બ્રહ્મ ચ ॥6॥
પ્રજાપતિશ્ચરસિ ગર્ભે ત્વમેવ પ્રતિજાયસે।
તુભ્યં પ્રાણ પ્રજાસ્ત્વિમા બલિં હરંતિ યઃ પ્રાણૈઃ પ્રતિતિષ્ઠસિ ॥7॥
દેવાનામસિ વહ્નિતમઃ પિતૃણાં પ્રથમા સ્વધા।
ઋષીણાં ચરિતં સત્યમથર્વાંગિરસામસિ ॥8॥
ઇંદ્રસ્ત્વં પ્રાણ તેજસા રુદ્રોઽસિ પરિરક્ષિતા।
ત્વમંતરિક્ષે ચરસિ સૂર્યસ્ત્વં જ્યોતિષાં પતિઃ ॥9॥
યદા ત્વમભિવર્ષસ્યથેમાઃ પ્રાણ તે પ્રજાઃ।
આનંદરૂપાસ્તિષ્ઠંતિ કામાયાન્નં ભવિષ્યતીતિ ॥10॥
વ્રાત્યસ્ત્વં પ્રાણૈકર્ષરત્તા વિશ્વસ્ય સત્પતિઃ।
વયમાદ્યસ્ય દાતારઃ પિતા ત્વં માતરિશ્વ નઃ ॥11॥
યા તે તનૂર્વાચિ પ્રતિષ્ઠિતા યા શ્રોત્રે યા ચ ચક્ષુષિ।
યા ચ મનસિ સંતતા શિવાં તાં કુરૂ મોત્ક્રમીઃ ॥12॥
પ્રાણસ્યેદં-વઁશે સર્વં ત્રિદિવે યત્ પ્રતિષ્ઠિતમ્।
માતેવ પુત્રાન્ રક્ષસ્વ શ્રીશ્ચ પ્રજ્ઞાં ચ વિધેહિ ન ઇતિ ॥13॥
